De kinkhoestprik beschermt jou en je baby tegen kinkhoest. Dat is een erg besmettelijke ziekte die voor baby’s in de eerste maanden van hun leven heel ernstig is. Ze kunnen het erg benauwd krijgen en in ademnood komen. Ook kunnen ze een longontsteking of hersenschade krijgen en er zelfs aan overlijden. Elk jaar worden zo’n 170 baby’s met kinkhoest opgenomen in het ziekenhuis.

Baby’s krijgen in Nederland een vaccinatie tegen kinkhoest. Dat kan pas als ze 2 maanden oud zijn. Dit betekent dat ze de eerste maanden na de geboorte niet beschermd zijn tegen kinkhoest. En juist dan zijn ze kwetsbaar. Je kunt jezelf tijdens je zwangerschap laten vaccineren tegen kinkhoest. Je baby is dan vanaf dag 1 beschermd.

Welk vaccin krijg ik als ik de kinkhoestprik haal?

Het vaccin dat je krijgt bij de kinkhoestprik is de DKT-prik. Deze vaccinatie beschermt tegen kinkhoest, tetanus en difterie. 

Combinatievaccin 

Er bestaat geen los vaccin dat alleen beschermt tegen kinkhoest. Dat maken de fabrikanten niet. Daarom is het een combinatievaccin. Er is veel ervaring met het inenten van zwangere vrouwen tegen kinkhoest, tetanus en difterie waardoor we weten dat het vaccin veilig is. 

Boostervaccinatie 

De meeste volwassenen zijn al eens gevaccineerd tegen kinkhoest of hebben (ongemerkt) kinkhoest gehad. Daarom is tijdens je zwangerschap een herhaalprik voldoende. Dit noemen we ‘boostervaccinatie’. Een booster bevat minder werkzame stoffen dan een vaccin voor kinderen die nog niet zijn gevaccineerd. Voor een goede bescherming van de baby is het belangrijk dat je deze prik tijdens je zwangerschap krijgt.

De kinkhoestprik zorgt ervoor dat het lichaam van de zwangere vrouw antistoffen tegen kinkhoestbacteriën aanmaakt. De antistoffen worden via de moeder tijdens de zwangerschap doorgegeven aan de baby. Komt de baby in contact met zo’n bacterie? Dan kan het afweersysteem de bacterie opruimen en blijft de baby gezond. 

Het ongeboren kind krijgt de antistoffen van de moeder. Als de moeder de kinkhoestprik krijgt, heeft de baby 1 DKTP-[ignoreHib-HepB-prik minder nodig. De eerste DKTP-[ignoreHib-HepB-prik wordt dan bij 3 maanden gegeven in plaats van 2 maanden. 

Wat betekent het als je de kinkhoestprik niet haalt?  

Heb je geen kinkhoestprik gehaald, dan krijgt je kind bij 2 maanden een extra vaccinatie (DKTP-[ignoreHib-HepB-prik). Ook in een aantal andere situaties, bijvoorbeeld als je kind te vroeg is geboren, krijgt hij of zij deze extra prik. De jeugdarts bespreekt dit met je.

De vaccinatie is veilig voor jou en je baby. Daar is veel onderzoek naar gedaan. In andere landen krijgen vrouwen deze vaccinatie al veel langer. Bijvoorbeeld in Engeland, België, Spanje en de Verenigde Staten. Alle onderzoeken laten zien dat er geen hoger risico is op problemen tijdens de zwangerschap of voor het pasgeboren kind. Op de pagina over onderzoek over de kinkhoestprik staat meer informatie over de veiligheid van de 22 wekenprik.

Zoals bij alle inentingen kun je bijwerkingen krijgen. Bijvoorbeeld hangerigheid, hoofdpijn en klachten op de plek van de prik, zoals een rode, dikke of pijnlijk arm. Deze bijwerkingen zijn meestal vrij mild en gaan vanzelf weer over. Ernstige bijwerkingen, zoals een heftige allergische reactie, zijn zeer zeldzaam. 

Op de website van het Bijwerkingencentrum Lareb vind je meer informatie over bijwerkingen. Een uitgebreide beschrijving van mogelijke bijwerkingen vind je in de bijsluiter van het vaccin.  

Angst voor bijwerkingen 

Als je prikken krijgt tijdens je zwangerschap, is dat spannend. Er kunnen bijwerkingen optreden. Het is goed te weten dat de vaccinaties van het Rijksvaccinatieprogramma ook in veel andere landen worden gegeven. Onderzoeken uit al die landen laten zien dat deze vaccinaties veilig zijn. Er zijn geen negatieve gevolgen bekend voor de lange termijn.

Het vaccin dat je krijgt is het DKT-vaccin, dat beschermt tegen kinkhoest, maar ook tegen difterie en tetanus. Hierin zitten stukjes van de bacterie die kinkhoest veroorzaakt. Deze stukjes zijn onschadelijk gemaakt en kunnen je niet ziek maken. De bacteriën die difterie en tetanus veroorzaken, maken een gifstof aan waar je ziek van wordt. Dit heet een toxine.  

Er bestaat geen los vaccin dat alleen beschermt tegen kinkhoest. Dat maken de fabrikanten niet. Daarom is het vaccin altijd een combinatievaccin. 

Op de pagina Wat zit er in vaccins? vind je meer informatie vinden over welke stoffen er allemaal in vaccins kunnen zitten.

Voor zwangere vrouwen met een iets lagere weerstand kan de vaccinatie geen kwaad. Als je ziek bent, kun je het beste contact opnemen met de organisatie bij wie je de afspraak voor de prik hebt gemaakt. Je kunt dan vragen of vaccineren een goed idee is. Soms wordt de vaccinatie even uitgesteld.  

Kunnen zwangere vrouwen met een afweerstoornis de kinkhoestprik krijgen? 

De kinkhoestprik is veilig voor zwangere vrouwen met een afweerstoornis, maar het kan zijn dat de prik minder goed werkt. Deze zwangere vrouwen zijn altijd onder behandeling van een arts. De arts kan daar meer informatie over geven. Het advies is dan wel om je baby al bij 2 maanden de eerste DKTP-[ignoreHib-HepB-prik te laten geven.

Dit is meestal niet nodig, tenzij het risico op infectieziekten in dat land hoog is. De jeugdgezondheidszorg kan je hier meer over vertellen.  

Als je eerder in je zwangerschap een DTP-vaccinatie hebt gekregen, bijvoorbeeld omdat je naar het buitenland gaat, vergeet dan niet om óók de kinkhoestprik te halen. De DTP-vaccinatie beschermt namelijk tegen difterie, tetanus, polio, maar niet tegen kinkhoest.

Heb je vragen over vaccinaties die je nodig hebt voor een reis naar het buitenland? Kijk dan op de website van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering. Daar kun je onder andere vinden waar je hiervoor een afspraak kunt maken in jouw regio.